Kitap Hakkında

Önsöz
Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER) olarak, 2024 yılında
Türkiye’de halk sağlığı biliminin ve uygulamalarının gelişimini kaleme
alan bir “Sözlü Tarih” çalışması başlatma kararı almıştık. 2025 yılı Eylül
ayı itibarıyla “Sözlü Tarih” çalışması serimizin ilk kitabını halk sağlığı
tarihi açısından büyük önemi olan altı değerli hocamızla (Ayşe Akın,
Sabahat Tezcan, Zafer Öztek, Necati Dedeoğlu, Nazmi Bilir, Çağatay
Güler) başlatıyoruz.
Bu kitap 2024 yılı Aralık ayında Ankara’da Ulusal Kongremizde
yaptığımız toplu söyleşi oturumunun bir dökümünden oluşuyor.
Yayınlarımıza önümüzdeki aylarda altı hocamızla yaptığımız diğer
söyleşilerle devam edeceğiz. Böylece bu çalışmada toplam yedi ayrı
kitap yayınlamış olacağız. Bu amaçla oluşturulan beş kişilik araştırma
grubuna (Bülent Kılıç, Ahmet Can Bilgin, Alp Ergör, Lütfi Saltuk Demir,
Ferruh N. Ayoğlu) çalışmalarından ötürü çok teşekkür ediyoruz.
Halk sağlığı tıpta uzmanlık eğitimi, ilk kez 1958’de Hıfzıssıhha Okulu’nda
Okul Müdürü Prof. Dr. Nusret Fişek tarafından başlatılmış olup yaklaşık
70 yıllık bir geçmişe sahiptir. Ancak kuşkusuz bu eğitimler o dönem için
önemli bir adım olmakla birlikte, genç Türkiye Cumhuriyeti’nde bunun
hem öncesi hem de sonrası bulunmaktadır. İşte bu sözlü tarih dizisi,
Türkiye’de yapılan tüm bu çalışmaları ele almak ve tarihe bir not düşmek
amacını taşımaktadır.
Sözlü Tarih çalışmaları, sosyal bilimlerde sıklıkla kullanılan “anlatı” türü
niteliksel bir araştırma çeşidi olup, bir kurum, birey ya da uygulamanın
tarihini bilimsel olarak ortaya koymak amacını taşır. Bu çalışmada bu
amaçla seçilmiş anahtar kişilerle yapılan derinlemesine görüşmelerle
veriler toplanmış, tüm görüşmeler kamera ile kayıt altına alınmıştır.
Bu kitapçıkta yer alan altılı söyleşi metni ayrıca tematik içerik analiz
yöntemiyle analiz edilmiştir.
Bu seride yer alan hocalarımız, Türkiye’de halk sağlığı biliminin kurucusu
Nusret Fişek’in ilk öğrencileri olmaları nedeniyle seçilmiştir. Ayrıca
sosyalleştirme döneminin başında hekim olarak sahada çalışmaları
ve Hacettepe Toplum Hekimliği Enstitüsü ile Hıfzıssıhha Okulu’nun

çalışmalarında yer almaları, onları 1960–2000 yılları arasının en canlı
tanıkları konumuna getirmektedir. Bu çalışmayla genç kuşaklara
Türkiye’de halk sağlığının kuruluşunu en doğru biçimde, ilk ağızdan
aktarmayı umuyoruz.
HASUDER yalnızca bir meslek örgütü değil; aynı zamanda ilke ve
dayanışma ekseninde büyüyen ve etkinliğini hızla artıran bir örgüttür.
Türkiye’de halk sağlığını merkezine alan bir sağlık sistemi kurmak
ve genç uzmanlarımızı daha fazla sahayla buluşturmak öncelikli
zorunluluklarımızdandır. Halk sağlığı uzmanları daha nitelikli bir
eğitim ve bilimsel rehberliğe ihtiyaç duymaktadır. HASUDER’e de bu
alanlarda, politik savunuculukta ve kamuoyunu aydınlatmada önemli
sorumluluklar düşmektedir.
HASUDER bu nedenle, tüm üyeleriyle, yayınlarıyla, çalışma gruplarıyla
ve aynı politikaları güden diğer uzmanlık kuruluşları, dernekler ve
hekim örgütüyle birlikte ortak hareket eden kolektif bir ortak akıl
üretmek zorundadır. Tüm bunlar, HASUDER’in önümüzdeki yıllarda
temel hedefleri olacaktır.
Bu seride yer alan çalışmalar yalnızca bir bellek ve sözlü tarih çalışması
değil; aynı zamanda geçmişe bir selam ve geleceğe bir çağrıdır.
Hocalarımıza duyduğumuz vefa ve anlatılarıyla tanık olduğumuz
geçmişleri aynı zamanda bize düşen görevin de büyüklüğünü gösteriyor.
Şimdi sıra bizde. Biz de onlardan aldığımız bu bayrağı yere düşürmeden
taşıyacak ve gelecek kuşağa teslim edeceğiz. Hep birlikte daha sağlıklı
bir Türkiye için çalışmaya devam edeceğiz. Bu amaçla “Sözlü Tarih”
serimizin sonraki kitaplarında buluşmak üzere, saygılarımızla…
HASUDER Yönetim Kurulu
Eylül 2025